Süleyman Emre CİVAN ESOGÜ

Sucukçu danayı kaybetti, piliçten medet umuyor

Kuraklığın yem fiyatlarını artırması et ürünlerini de etkiledi. Sucukta ‘yüzde 100 dana eti’nin yerini dana, hindi ve piliç karışımlılar aldı. 800 milyon YTL’lik sucuk pazarında fiyatlar 8 - 30 YTL arasında değişiyor. En sevilen, acılı kangal sucuk

Kuraklık nedeniyle artan yem fiyatlarının et üreticileri üzerindeki olumsuz etkisi, sucuğa da yansıdı. Türkiye’de yıllık 800 milyon YTL’yi bulan sucuk pazarında ‘yüzde yüz dana etli’ sucukların yerini dana, hindi ve piliç karışımlı sucuklar almaya başladı.
Aşırı kuraklığın yem fiyatlarını artıması sonucunda besicilerin girdiği dar boğaz, sucuk üreticilerinin ‘yüzde yüz dana etli’ sucuk üretimine sekte vurdu. Maliyeti 9.5 YTL’ye kadar yükselen et fiyatları, sucukları kilosu 2 YTL’ye kadar düşen piliç etine yöneltti.
Aytaç firması yetkililerinin verdiği bilgiye göre, 2006 yılında yüzde 35’lik bir orana sahip olan yüzde 100 dana etli sucukların oranı geçen yıl yüzde 20’lerin altına kadar geriledi. Bu da 100 bin tonluk işlenmiş et ürünleri pazarının yüzde 50’sini oluşturan sucuğun geleneksel kimliğini yitirmeye başladığını gösteriyor.

3 büyük oyuncu var
Geçtiğimiz yıllarda alım gücü düşük olan vatandaşlara da ulaşmak için, sucuğa tavuk ve hindi eti karıştıran üreticiler, şimdilerde maliyetleri indirmenin peşine düştü. 800 milyon YTL’lik işlem hacmine ulaşan pazarda yüzde 100 dana etli sucukların fiyatları 30 YTL’ye kadar çıkarken dana etinin yanı sıra hindi ve tavuk eti karışımlı sucuklar 15 YTL’ye alıcı buluyor. Fiyatlar, piliç etli sucuklarda ise 8 YTL’ye kadar düşüyor.
1 milyar 250 milyon YTL’lik işlenmiş et ürünleri pazarının yüzde 50’sine hâkim olan sucuk sektöründe üretimin yüzde 70’ini 20 ulusal firma gerçekleştiriyor. Pınar’ın yüzde 17, Aytaç’ın yüzde 14 ve Polonez’in yüzde 7’lik pazar payıyla 3 büyük oyuncu olarak başı çektiği pazarda Apikoğlu, İkbal, Namet, Maret, Banvit gibi markalar da yer alıyor. Toplam sucuk tüketiminin yüzde 80’ini oluşturan tavuk ve hindi eti karışımlı sucuklar, firmaların toplam sucuk üretiminde aslan payını alıyor.

Baharat esirgenmiyor
Karamehmetoğulları’nın Cumhuriyet Sucukları’yla gelenekselleşmeye başlayan yüzde 100 dana etli sucuklar, kuraklığın gazabına uğrasa da içeriğindeki yağ ve baharat oranı kalıcılığını sürdürüyor. Firmalar, sucukta dana etini kısarken, baharat ve yağı esirgemiyor.
Karışık etli sucukların yağ oranı yüzde 40’lara kadar çıkabiliyor. Yağ oranı ne kadar fazlaysa ürünün fiyatı o kadar düşüyor. Bu da yağlı sucuklara olan talebi artırıyor. Üretilen sucuklar arasında baharatlı ve acılı olanların payı yüzde 85’le liderliği elinde bulundururken az yağlı ve az baharatlı olanların payı yüzde 15’lerde kalıyor.

Sucuğun 2007 karnesi
- 1 milyar 250 milyonluk işlenmiş et ürünleri pazarında yüzde 50 paya sahip
- İşlem hacmi 800 milyon YTL.
- Satışlarda ‘yüzde 100 dana etli’ sucukların oranı yüzde 20.
- Satışların yüzde 85’ini baharatlı ve acılılar oluşturuyor.
- Baharatı ve yağı az olanlar satıştan yüzde 15 pay alıyor.
- Kangal sucuk yüzde 80’lik oranla sektör lideri.

Sucuk nasıl pişirilir?
Milliyet’in gıda uzmanı muhabiri Bülent Yardımcı’ya göre ince kesilmiş sucuk dilimleri önce bir miktar su serpiştirilmiş tavada kısık ateşte yaklaşık 2 dakika pişirilir. Çünkü sucuk harlı ateşte piştiğinde kaya kadar sertleşebiliyor. Yardımcı, pişirme aşamasının devamını şöyle anlatıyor:
“Pişirme işlemine tavadaki su buhar olup uçunca bir miktar sıvı yağ ya da tereyağı ekleyerek devam edilir. Asla ocağın altı çok açılmamalı. Sucuk piştikçe küçülen, yağını salan bir ettir. İstenirse yağ da konmayabilir.”

Kangal sucuk lider
Tavuk ve hindi etli sucuk üretiminin büyük teknolojik yatırımlar gerektirdiğini ve sadece büyük kurumsal firmaların ellerindeki sermaye gücünü kullanarak yeni ürün kategorisinde üretim yapabileceklerini kaydeden İkbal Yönetim Kurulu Başkanı Ahmedi Salim Pancar, maliyetlerdeki artış nedeniyle bine yakın üreticinin yaklaşık yarısının sektörden çekildiğini söyledi.
Pancar, “Sucukta yüzde 18’lik KDV oranı, vergi dilimleriyle gelenler de eklenince yüzde 33’ü buluyordu. Bu da kayıtdışılığı getiriyordu. KDV indirimi kaçak üretimi azalttı. Şimdi yeni ürün kategorisiyle birlikte teknoloji yatırımı olmayan kayıtdışı üreticilerin yok olmaya başlayacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Sucuğun etinden vazgeçen tüketici, sucuğun şeklinden ise vazgeçmiyor. Kangal, parmak, baton ve dilimlenmiş gibi farklı şekillerde satılan sucuklar arasında en gözde olanı kangal sucuk. Tüketici tercihini en fazla ağırlığı 250 ile 400 gram arasında değişen kangal sucuktan yana kullanıyor. Satılan sucuklar arasında kangallar yüzde 80’lik bir oranla liderliğini korurken, dilimli ve parmak sucuklar en az talep edilenler arasında.

‘Yüzüğüm olmadan asla’

Türk kadınlarının altın takıdakı gözdesi bu yıl da yüzük oldu. ‘Yüzüğüm olmadan asla’ diyen kadınların oranı yüzde 23 olarak belirlendi

EXPO 2015’te İzmir için karar günü

Dünyanın en büyük fuarı EXPO 2015’i düzenlemek isteyen İzmir ile Milano arasındaki kıyasıya rekabet bugün sonlanıyor.

· TNT’nin çevre projesinde pilot ülke Türkiye oldu

Taşımacılık sektörünün önde gelen şirketlerinden TNT Ekspres, ‘Temiz Sürüş Projesi’ kapsamında gerçekleştirdiği çalışmalarla, araçlarındaki karbondioksit salımı ve yakıt maliyetini yüzde 6 oranında düşürdü.

· D&R’da Zeki Müren popçuları solladı

Şölen Çikolata’nın katkılarıyla Artvizyon tarafından hazırlanan Zeki Müren’in radyo günleri kayıtlarınından oluşan ‘Zeki Müren ile başbaşa - Radyo günleri - 1’, D&R’ın en çok satan albümler sıralamasında ikinci sıraya yükseldi.

· Genesis İlaç, bebek kozmetiğine girdi

2000 yılında Türkiye’ye gelen PNG Gerolymatos Grup Genesis İlaç, doğal bebek bakım ürünleri kategorisine de giriş yaptı.

· Köktaş: Enerjide uygun bir yatırım iklimi var

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, sektördeki tereddütleri gidermek için daha fazla sorumluluk alacaklarını belirterek, “Özel sektör yatırımlarının hızlanmasını sağlayacağız” dedi.